Op donderdag 24 november vond de diocesane presentatie van de DOCAT plaats. Dat gebeurde door bisschop Van den Hende op Vronesteyn tijdens een bijeenkomst van de diakenkring van het bisdom, waarbij ook de vertaler van het boek aanwezig was.

“Als je naar de wijdingstekst voor de diaken kijkt, gaat het er niet om dat je als diaken alles zelf doet, maar dat je ook een voortrekker bent op de weg in de dienst van de Heer (het heilig volk opwekken tot navolging)”, zegt de bisschop. “Binnen de drievoudige zending van de Kerk, waarin het gaat om bidden en vieren (de sacramenten), om leren en verkondigen en om dienen, wordt dat voor een belangrijk deel uitgewerkt in de sociale leer. Daarom wil ik de DOCAT juist graag vandaag in jullie diakenkring officieel aanbieden. De DOCAT is interessant om breed bekend te maken en jullie zijn vanuit jullie ambt met je hart heel direct betrokken bij de sociale leer van de Kerk. Niet om het allemaal zelf te doen, maar wel omdat je voortrekker kunt zijn van de belangrijke taak van diaconie en caritas van de Kerk.”

Bij de vertaling van het boek zijn ook enkele Nederlandse accenten gezet, vertelt de bisschop. Zo kreeg bijvoorbeeld de heilige pater Titus Brandsma een plek in het boek en ook werden teksten van de Utrechtse priester Alphons Ariëns opgenomen. “Wanneer we in de bijbel lezen in Matteüs 25 over de werken van barmhartigheid, wijst ons dat meteen naar de sociale leer. De hoofdgeboden van de Heer ‘bemin God en je naaste als jezelf’ (cf Matteüs 22, 37-40) moeten steeds opnieuw vertaald worden naar de omstandigheden waarin we leven”, aldus de bisschop.

De sociale leer van de Kerk ontstond als antwoord op de industrialisatie in de 19e eeuw: “Mensen trokken weg van het platteland, zochten hun heil in de stad als fabrieksarbeider. Het ging mis met een grote opeenhoping van mensen zonder goede voorzieningen. Stromingen als het liberalisme en socialisme reageerden daarop. Vanuit de Kerk kwam in 1891 paus Leo XIII met een reactie in zijn encycliek: ‘Rerum novarum’, over de nieuwe dingen. Hij wilde aandacht voor de mensen als persoon, op basis van hun menselijke waardigheid. Als God zoveel waardigheid toekent aan de mens, moeten ook mensen de menselijke waardigheid respecteren. Paus Leo XIII hield een pleidooi om alles te bevorderen wat voor het welzijn van arbeiders en hun gezinnen nodig was, waaronder het recht om zich te organiseren in een vakbond, maar ook ruimte voor onderwijs en ontplooiing. Hij bepleitte een samenleving waar iedere persoon naar waarde wordt geschat, omdat God iedere mens naar waarde schat.”

De sociale leer ontwikkelde zich vanaf dat moment steeds door. In 2004 verscheen het Compendium van de sociale leer van de Kerk, waarin de Pauselijke Raad voor Rechtvaardigheid en Vrede de sociale leer op een systematische manier in een doorlopend verhaal bijeen zette. De DOCAT uit 2016 is een toegankelijke uitgave die werd gemaakt voor jongeren en waarin ook de documenten tot dan toe van paus Franciscus zijn verwerkt, met name ook Laudato si’ over de zorg voor de schepping als ons gemeenschappelijk huis.

De bisschop spreekt met de diakens over de sociale leer en biedt dan officieel een exemplaar van de Nederlandse editie van de DOCAT aan. Diaken Franck Baggen is coördinator van de diakenkring en neemt het eerste exemplaar in ontvangst. Daarna ontvangt diaken Jos van Adrichem als voorzitter van de Diocesane Caritas Instelling (DCI) een exemplaar uit handen van de bisschop. De bisschop benoemt daarbij verschillende specifieke taken die diakens in het bisdom verrichten in of naast hun werk in de parochie, zoals zorg voor begraafplaatsen, voor bedevaarten, voor woonwagenpastoraat, huwelijk en gezin, zomerkampen en sport.

Diaken René de Weerd vertaalde op verzoek van het bisdom Rotterdam de DOCAT vanuit het Duits. Hij is werkzaam als diaken in de H. Maria parochie (’s-Hertogenbosch en Rosmalen) en vertelt deze middag over het boek en de mogelijkheden die de DOCAT parochies biedt. “Het boek is opgesteld in vraag-en-antwoordvorm. Niet als catechismus die oudere generaties in de Kerk uit het hoofd moesten leren, maar juist om te internaliseren”, zegt hij. “Laat de tekst tot je doordringen. Ga er met elkaar over in gesprek. En bedenk wat je kunt doen. Het boek is geschreven om te helpen je geloof om te zetten in christelijke handen. En ook om je bewust te zijn van je handelen als chrístelijk handelen. Dat wil zeggen: maatschappelijk handelen met een christelijke grondslag.”

“De DOCAT zelf heeft het over de drie wegen van de sociale leer van de Kerk. Heel duidelijk wordt gezegd: de sociale leer is een weg naar evangelisatie, omdat het een manier is om te laten zien wat geloof in de grote liefde van God kan bewerkstelligen in onze wereld, en omdat je ermee je bevlogenheid aan andere mensen kunt laten zien. Daarnaast is de sociale leer belangrijk als een weg naar bekering, want wanneer je ziet welke problemen er zijn en hoe je mogelijkerwijze zelf meewerkt aan onrechtvaardige structuren, kun je ook kijken hoe je kunt veranderen en hoe je in de geest van het evangelie kunt meebouwen aan een beschaving van liefde. En verder wil de sociale leer een weg zijn naar verandering van de maatschappij, zodat die steeds meer lijkt op het koninkrijk van God.”

Daarna loopt hij op hoofdlijn de opbouw van het boek langs en vertelt hoe de DOCAT uitnodigt tot maatschappelijk engagement. Hij wijst op mogelijkheden voor de DOCAT in de parochie, vertelt over de website docat.nl en een internationale app waar parochies gebruik van kunnen maken. In het gesprek daarna wordt daar verder over uitgewisseld en gezamenlijk nagedacht over mogelijkheden om de sociale leer van de Kerk meer bekendheid te geven en via de DOCAT concreet te maken.

• Ga voor meer informatie naar www.docat.nl (ook voor een link naar de internationale app)
  
• Lees ook: DOCAT nu beschikbaar in het Nederlands (d.d. 1 september 2022)
• Bekijk ook: VIDEO De bisschop nodigt jongeren uit voor de WJD (d.d. 27 september 2022). In het bisdom Rotterdam staat de voorbereiding op de WJD voor een belangrijk deel in het teken van de DOCAT en de sociale leer van de Kerk