In het bisdom Rotterdam bestaat er een traditie van rondetafelgesprekken van de bisschop en het katholiek onderwijs, die soms op de scholen en soms op het bisdombureau plaatsvinden. Bisschoppelijk gedelegeerde voor het katholiek onderwijs Liesbeth Stalmeier nodigde bestuurders en docenten van het primair en het voortgezet onderwijs uit voor een gezamenlijke ontmoeting in Rotterdam op maandag 14 maart en woensdag 16 maart. Het onderwerp van het rondetafelgesprek was ‘Samen op weg zijn’.

Dit onderwerp was gekozen vanwege het thema van de bisschoppensynode. Liesbeth Stalmeier: “De weg naar de synode toe is belangrijk. Er vinden wereldwijd gesprekken plaats over vragen die zijn aangereikt vanuit het secretariaat van de bisschoppensynode. In de gesprekken met het onderwijs hebben we gesproken over de drie trefwoorden van de synode: communio (gemeenschap zijn), participatio (deelnemen) en missio (gezonden zijn).”

Liesbeth Stalmeier opent deze middagen de ontmoeting. Daarna licht bisschop Van den Hende toe wat de bisschoppensynode is en hoe het traject van 2021 tot 2023 eruit ziet met gesprekken in bisdommen, op de continenten en uiteindelijk in Rome. “Ik ben blij dat we in het bisdom Rotterdam ook met de wereld van de scholen kunnen spreken”, zegt de bisschop. ”In het bisdom onderhouden we tot op de dag van vandaag regelmatig contact met het katholiek onderwijs. Het onderwijs is een dienst aan de samenleving. En als docent ben je met je hele persoon geëngageerd voor de opleiding en opvoeding van de komende generaties.”

De gesprekken verlopen volgens de lijn van de drie trefwoorden. De aanwezige docenten en rectoren spreken over de schoolgemeenschap, waarin leerlingen worden gevormd “als mens en persoon en niet als economisch product”. De gemeenschap van de school is de laatste jaren getekend door de coronapandemie. Leerlingen zijn blij dat ze weer naar school kunnen. Docenten zoeken naar de beste manier om leerachterstanden weg te werken. Maar ook het goed samenleven op de school vraagt veel aandacht. In het voortgezet onderwijs zitten nu pubers in de derde klas die twee jaar sociale vaardigheden inoefenen hebben gemist. De manier waarop ze met elkaar omgaan, wordt sterk gekleurd door wat ze van sociale media gewend zijn: directer en met weinig oog voor non-verbale signalen. Ook daar is een achterstand, geven de docenten en schoolleiders aan. “Nog meer dan eerst is de school nu een oefenplaats voor alles”, zegt een van de deelnemers.

Ook het contact met ouders was anders in coronatijd en er konden geen ouderavonden worden gehouden. Maar betrokkenheid en participatie van alle personen in de driehoek is nodig: school, ouders, leerlingen. “Hoe gaan jullie daarmee verder?” vraagt Liesbeth Stalmeier, waarna het gesprek verder gaat over de wijze waarop de docenten zelf een bijdrage proberen te geven aan het welzijn van de leerlingen, hun collega-docenten en de schoolgemeenschap als zodanig. “We zijn nu eenmaal een beroepsgroep, net als de zorg, waarin je goed wil doen voor mensen. En dan ben je ook gewoon soms 24/7 beschikbaar voor mensen bent als het nodig is.”

Van daaruit komt het laatste onderwerp ter sprake. “Het hogere doel is voor mij het samen leven met elkaar beter te maken en daar leerlingen op voorbereiden. Ik had er vroeger zelf altijd een hekel aan als je dingen moest doen en moest leren voor ‘later’. Nee, het gaat al om het nu. Nu is het moment waarop je een keuze hebt om het goede te doen. Ze krijgen iets mee op school, maar ze komen als persoon ook wat brengen.”

Wanneer je de drie sleutelwoorden bewust in praktijk wilt brengen, dan besef je hoezeer ze ook op elkaar betrokken zijn, wordt geconstateerd. Communio en participatio zijn nodig om de missio te kunnen vervullen, maar het blijft tevens je missie om de gemeenschap op te bouwen en daaraan actief bij te dragen.

Aan het eind van de ontmoeting dankt de bisschop voor het gesprek, waarin heel directe ervaringen en informatie uit de scholengemeenschappen hebben geklonken. Het gaat in het onderwijs om de leerlingen als persoon, om heel de mens die geschapen is naar Gods beeld. Ook wordt de ‘gespreksstarter’ meegenomen die het bisdom liet maken voor de synode en waarop de drie trefwoorden (communio, participatio, missio) worden verbonden met de zending van de Kerk.

• Op woensdag 6 april is de bisschop te gast op het Stanislascollege in Pijnacker voor een ontmoeting met gesprek van de bisschop en twee 5VWO-klassen