"In ons leven en dus ook tijdens de WJD staat persoon van Jezus centraal. Hij is het gezicht van de barmhartigheid van de Vader. Jezus' hart getuigt van de grenzeloze barmhartigheid van God. Om een instrument van zijn barmhartigheid te kunnen zijn, is het nodig dat wij op onze beurt iedere dag opnieuw naar Jezus toegaan en op Hem vertrouwen. Dan kunnen we leren van zijn barmhartigheid, dan kan ons hart steeds meer lijken op zijn hart." Dit maakt Mgr. Van den Hende in zijn catechese op vrijdag 29 juli duidelijk aan de jongeren die deelnemen aan de WJD in Krakau. De bisschop verzorgt op deze ochtend de laatste in een serie van drie catecheses over barmhartigheid.

Bisschop Van den Hende: "Met onze van God gekregen talenten mogen we de barmhartigheid van God aan andere mensen bekend maken, in gebed, woord en daad. In dienst van de Heer, worden wij geroepen om een instrument van liefde te zijn voor mensen die wij ontmoeten. Samen met andere gelovigen dragen wij met de hulp van de Heer ons eigen steentje bij aan de zending die Christus aan de Kerk heeft toevertrouwd, namelijk Gods barmhartigheid bekend maken en verspreiden. Verbonden met de wereldwijde Kerk als netwerk van liefde, bouwen wij heel concreet als instrumenten van barmhartigheid mee aan een beschaving van liefde die alle mensen ten goede mag komen."

Voorafgaand aan de catechese en na afloop is er ruimte voor vragen aan de bisschop. Zo geeft de bisschop een tip op de vraag hoe je de WJD niet alleen een festival laat zijn, maar laat draaien om de ontmoeting met Christus. "Thuis ontmoet je veel mensen die niet met geloof bezig zijn of die de Kerk niet kennen. Hier is er dan veel enthousiasme. Het is prachtig als je hier met je vlag in de lucht springt. Maar je moet altijd je binnenkant meenemen bij die uiterlijke manifestatie. Dus een tip zou zijn: bid ook even, want dat is een deur openmaken naar God en hem betrekken bij waar je naartoe gaat."

'Laat je verrassen en misschien zelfs wel voor de gek houden'

Jacco (23) verwijst na de catechese naar reisgidsen over steden, waar vaak in staat dat je geen geld moet geven aan een zwerver. "Maar ben ik dan wel barmhartig?" vraagt hij. Mgr. Van den Hende: "Barmhartigheid is een veelomvattende werkelijkheid. Het gaat om wat je doet en zegt en vindt. Als je elke bedelaar een muntje geeft en het gesprek niet aangaat, ben je niet barmhartigheid en wel veel kwijt. Ik denk dat er geen algemene regel is en dat je allereerst de mens die je ziet moet zien staan. 'Barmhartigheid moet pijn doen aan je portemonnee,' zegt de paus. Dan moet je wel een portemonnee hebben natuurlijk. En er zijn delen van de wereld waar mensen barmhartig zijn zonder dat er een euro aan te pas komt. Het advies uit de reisgids gaat misschien over georganiseerde bedelaarsgroepen. Maar voor jou als instrument van barmhartigheid zijn er genoeg momenten dat je je kunt laten verrassen en misschien zelfs voor de gek laat houden, maar zie wel de persoon als mens. Kies bijvoorbeeld één persoon uit voor een gesprekje, zie hem aan. Dat is iets anders dan met een afgewende blik 'veiligheidsmuntjes' toewerpen vanuit je broekzak, want dat is niet per se barmhartigheid, maar eerder veiligheid voor jezelf."

Geloof laten zien

Een andere jongere vraagt hoe je je medegelovigen kunt bemoedigen in het zijn van instrument van God. "In Nederland is, anders dan in Polen, is het geloof een privézaak voor veel mensen. Je hebt het er op school of op je werk niet over. Jong en oud houdt het graag achter de voordeur, maar als je als Kerk een netwerk van liefde bent, kun je kansen nemen om er wel over te spreken en om vanuit de eucharistie te laten zien dat je een verschil maakt. Dan kan het een boeiende uitdaging zijn. Laat maar zien wat we doen. Niet overmoedig met vlaggen door je dorp of stad, maar wel vanuit gepaste trots dat je bij de Kerk mag horen. Neem die gezindheid mee en vertaal dat in woorden en daden van liefde, zoals Franciscus zegt: verkondig het evangelie desnoods met woorden. Want het begint met hoe je denkt en kijkt en waar je hart mee bezig is."

'Zet jezelf op het spoor van barmhartigheid'

Die ochtend krijgen de WJD'ers een boekenlegger mee met de afbeelding van de goddelijke barmhartigheid en een gebed van zuster Faustina. Het gebed is door paus Franciscus opgenomen in de boodschap aan de jongeren vanwege de WJD 2016. Het gebed vraagt aan de Heer dat je ogen barmhartig mogen zijn, je oren, je tong, handen, voeten en hart. Mgr. Van den Hende: "Dit gebed van zuster Faustina is heel belangrijk om jezelf op het spoor van Gods barmhartigheid te zetten. Wat doe ik met mijn ogen, mijn oren et cetera? Je kunt herontdekken wat Gods bedoeling met je is. Ik hoop dat jullie daar elke dag van jullie leven mee bezig zullen zijn."

Netwerk van geloof opbouwen en onderhouden

Voordat de jongeren aan de hand van enkele vragen in deelgroepen in gesprek gaan over de catechese, spoort de bisschop hen aan om het contact na de WJD niet te verliezen. "Als je hier bent met zoveel jongeren uit parochies, merk je: ik sta er niet alleen voor. En als je thuis bent, is het belangrijk dat je dat netwerk van geloof dat je hier opbouwt ook daar weer onderhoudt. Dat kan nu met sociale media nog beter dan vroeger. Ook al woon je ver van elkaar vandaan, je kunt een netwerk van geloof zijn en daar anderen bij uitnodigen. Dat netwerk van geloof en liefde omvat alle talen en culturen en doet je beseffen dat de boodschap van het evangelie geen privézaak is, maar bestemd is voor alle mensen en dat je die mag delen. En waar hij gedeeld wordt, is er kans op groei in geloof."

De jongeren vieren op de locatie nog samen de eucharistie. Het misformulier (lezingen en gebeden) hebben betrekking op Maria, koningin en moeder van barmhartigheid. Mgr. J. Hendriks is de hoofdcelebrant en preekt over Maria die trouw was aan haar zoon Jezus tot onder het kruis. Jezus heeft haar aan ons gegeven als moeder van barmhartigheid, ons aan haar toevertrouwd (Joh. 19, 27). Aan het eind van de heilige mis wordt de gastparochie met veel enthousiasme bedankt voor de geboden gastvrijheid. 's Middags staat het bidden van de kruisweg met de paus op het programma. Dit is een vast onderdeel tijdens elke WJD op vrijdagmiddag.

• Download de WJD-catechese van Mgr. Van den Hende