Op maandag 11 november kwamen parochiebestuurders en andere belangstellenden samen in Rijswijk voor de ‘inspiratiebijeenkomst digitaal collecteren: geldwerving om Kerk te kunnen zijn’. Bisschop Van den Hende sprak over geldwerving voor de zending van de Kerk. Daarna vertelde gastspreker Cees de Krijger over de ervaringen met digitaal collecteren bij de Nierstichting.

Algemeen econoom John Bakker heet iedereen welkom aan het begin van de avond en met name Cees de Krijger van de Nierstichting. “Vanavond gaat het over de digitale collecte”, aldus John Bakker die in herinnering brengt dat in de coronaperiode veel parochies de digitale optie introduceerden met een app of QR-codes van de bank. “Het is belangrijk dat mensen in de gelegenheid worden gesteld om mee te doen met de collecte”, zegt hij. “De één zal dit liever met muntjes en briefjes doen. De ander zal het gemak van de digitale collecte willen, en misschien ook de fiscale voordelen die dat met zich meebrengt in de context van de giftenaftrek.”

Bisschop Van den Hende spreekt in zijn inleiding allereerst zijn dank uit aan iedereen die is gekomen. “Soms vragen mensen zich af waarom het over geld moet gaan in de Kerk. Maar er zijn allerlei kosten die parochies maken voor hun activiteiten”, zegt de bisschop. “Bovendien, het is een lange traditie om geld te geven voor de Kerk.” De bisschop verwijst naar de evangelielezing van de voorafgaande zondag over de arme weduwe die twee muntjes in de offerkist gooit (Marcus 12, 41-44) en hij wijst op de inzameling voor de christengemeenten waar de apostel Paulus over schrijft (1 Korintiërs 16, 1).

“Mensen waren enthousiast in hun geloof en zich ook bewust dat ze bij moesten dragen aan het ‘werk van de heiligen’, zoals Paulus het noemt. De ‘heiligen’ zijn in de vroege Kerk alle gedoopten, die geroepen zijn tot heiligheid. Paulus wijst erop dat zij geld bijeen moeten brengen voor hun eigen gemeenschap en ook voor andere gemeenschappen die noden hebben. Dus geldwerving heeft altijd twee kanten gehad: ter plaatse voor de eigen gemeenschap én voor het grotere geheel.”

De bisschop spreekt over geldwerving voor de missie van de Kerk: het vieren, de geloofsverkondiging en de caritas en diaconie. Collectes hebben direct te maken met die missie, benadrukt de bisschop: “Een collecte voor het onderhoud van het kerkgebouw is bedoeld voor de plek waar we de sacramenten vieren. Een speciale collecte voor onkosten rond het vormsel en de eerste communie heeft te maken met de geloofsverkondiging. En zo heeft een collecte voor het werk van de bezoekgroep te maken met caritas en diaconie.”

Hij geeft aan dat er in elke eucharistieviering een collecte hoort te zijn. Ook door de week. En hij vraagt aandacht voor een goede aankondiging. “Te vaak wordt de collecte niet goed aangekondigd, in te vage bewoordingen”, aldus de bisschop. “Of de collecte nu digitaal of fysiek is, je zult altijd goed moeten uitleggen waarvoor je collecteert.” De bisschop pleit voor aansluiten bij de actualiteit. Bijvoorbeeld door een collecte voor de catechese wanneer de voorbereiding voor het vormsel start, een collecte op ziekenzondag voor het bezoekwerk vanuit de parochie, en als het kouder wordt een collecte voor de verwarming in de kerk.

“Waarom collecteren we? Omdat we met het geld dat binnenkomt kunnen vieren, catechese kunnen geven en kunnen helpen in caritas en diaconie. Zorg daarom dat je collectebeleid ontwikkelt in de parochie. Geldwerving om Kerk te kunnen zijn. Omdat de Heer ons zendt in de wereld van nu om te getuigen van zijn evangelie”, aldus de bisschop.

Cees de Krijger is regiomanager bij de Nierstichting en vanuit die hoedanigheid betrokken bij de collectes van de Nierstichting in met name Zuid-Holland. Hij vertelt kort over de geschiedenis van de Nierstichting, die werd opgericht in 1968, omdat er mensen overleden aan nierfalen vanwege een tekort aan dialyse apparatuur. In 1969 werd de eerste collecte gehouden met een metalen collectebus. Precies vijftig jaar na die eerste collecte vond in 2019 de eerste collecte met QR-code plaats.

Sinds de coronaperiode is het aandeel van de digitale collecte groeiende. Cees de Krijger laat zien dat bovendien het gemiddelde bedrag bij een digitaal geven hoger is dan wanneer mensen contant doneren. Organisaties kunnen bij een digitale collecte een richtbedrag aangeven. Mensen kunnen het bedrag zelf aanpassen als ze een donatie doen. De Nierstichting merkt echter dat veel mensen het standaard bedrag geven. Overigens kan het beeld per wijk verschillen, zegt hij. In nieuwbouwwijken met jonge gezinnen wordt het meest digitaal gegeven.

Cees de Krijger brengt ook vragen rond de veiligheid van digitaal collecteren onder de aandacht. Eerder deze dag meldden media dat criminelen hun eigen QR-code op een laadpaal hadden geplakt, over de oorspronkelijke QR-code heen. In plaats van dat auto’s werden opgeladen, maakten mensen geld over naar de oplichters. Let dus op de veiligheid, benadrukt hij, en hij legt voor een veilige gift de ABO-methode uit bij betalen via een QR-code: App, Bedrag, Ontvanger. Dat wil zeggen: gebruik de app van de bank, iDeal of Tikkie, controleer het bedrag, controleer de ontvanger.

Na de inleidingen gaan de deelnemers in groepen onderling in gesprek over mogelijkheden voor een verdere digitale stap als het gaat om de collecte in de parochie(locatie). De ervaringen van de Nierstichting worden herkend. Ook parochies die digitaal collecteren merken dat het gemiddelde bedrag bij digitale giften hoger is dan bij contante giften.

Er wordt uitgewisseld over onder meer de kosten die verschillende banken en apps in rekening brengen voor hun dienstverlening en gesproken over mogelijkheden via sociale media platforms. Veel aanwezigen hebben ervaring met QR-codes in liturgieboekjes, kerkbanken en bij de kaarsenkapel. Uit de inleiding van de bisschop wordt het pleidooi meegenomen dat collectes zo concreet mogelijk moeten worden aangekondigd en gekoppeld aan specifieke momenten in het jaar. Ook de tips van de Nierstichting worden ter harte genomen. En er wordt uitgewisseld over de vraag hoe je kerkgangers kunt helpen als je ze wil uitnodigen om digitaal te gaan geven.

Na de plenaire terugkoppeling uit de groepen geeft Ad Sosef enkele laatste tips mee. John Bakker tot slot nodigt de bisschop uit om de avond af te sluiten met gebed.