Over de gezamenlijke zorg voor de financiën van de parochie
De Kerk en de drievoudige opdracht: verkondiging van het woord van God, de viering van de sacramenten en het dienstwerk van de liefde. (Foto: Lum3n via Pexels)
Op zaterdag 7 mei sluiten de deelnemers aan de diocesane cursus voor parochiebestuurders hun cursusreeks af met een fysieke bijeenkomst. Er is dan een gezamenlijke eucharistieviering en een ontmoeting met de bisdomstaf, bisdommedewerkers en de andere parochiebestuurders die deelnamen aan de cursus. Maar eerst vond op dinsdag 1 februari de laatste online bijeenkomst plaats. Deze ging over financiën.
Bisschop Van den Hende verzorgt de introductie. In de cursusreeks wordt elk onderwerp allereerst benaderd vanuit het geloof. Zo ook de financiën. De bisschop opent de avond met gebed. “Een van de taken van een parochiebestuur is om te zorgen dat de parochiegemeenschap kan beschikken over voldoende middelen voor haar opdracht”, zegt de bisschop daarna. “De Kerk heeft een drievoudige zending, waar we tijdens de eerste avond van deze cursusreeks bij stil hebben gestaan. Als gemeenschap moeten we daar samen de middelen voor opbrengen. Dat betekent dat ten behoeve van het samen bidden en vieren, samen het geloof belijden en samen dienen, het parochiebestuur de taak heeft om ervoor te zorgen dat de nodige financiële middelen bijeen worden gebracht.”
“In de parochies wordt daar op dit moment hard aan gewerkt. Deze weken vindt de actie Kerkbalans plaats”, zegt de bisschop. En hij vervolgt: “Het geloof komt in onze Kerk op de eerste plaats. We moeten ook beseffen dat de Kerk een goed doel is, juist als instrument van ons geloof en omdat we mee mogen bouwen aan het rijk van God. We kunnen niet een deel van de opdracht van de Kerk stopzetten. Geldwerving is nodig voor de zending van de Kerk.” De bisschop spreekt daarbij ook over de collecte, de goede aankondiging daarvan met uitleg waar de collecte voor bedoeld is, en over transparantie en terugkoppeling aan parochianen over waar geld aan wordt besteed.
“Het parochiebestuur heeft zorg voor een doelmatige aanwending van het parochieel vermogen.”
Daarna is het woord aan algemeen econoom John Bakker en hoofd financiële zaken Aureel van Wersch. Zij wisselen elkaar af met onderwerpen uit het Algemeen Reglement voor het Bestuur van een Parochie (ARBP). Zo komen vele financiële en juridische aspecten aan bod. “Het parochiebestuur heeft zorg voor een doelmatige aanwending van het parochieel vermogen”, vertelt John Bakker. Hij verwijst naar artikel 24 van het algemeen reglement en zegt: “Doelmatig wil zeggen: samenhangend met de doelen van de parochie.”
In zijn bijdrage gaat hij onder meer in op de verhouding van het kerkelijk recht en het burgerlijk recht. Zo is een bisschoppelijke machtiging nodig voor bepaalde handelingen om rechtsgeldig te zijn. Hij benadrukt verder dat afspraken en regelingen duidelijk moeten worden vastgelegd op basis van besluiten van het parochiebestuur. Naast het ARBP, dat deze avond uitvoerig aan bod komt, noemt hij het Wetboek van Canoniek Recht en hij wijst op regelingen op het niveau van het bisdom, waaronder de zogeheten arbeidsvoorwaardenbrief (‘diocesane regelingen’), de beleggingsrichtlijn of -statuut en de richtlijn jaarrekening (zie hiervoor op deze website documenten/downloads economaat).
Aureel van Wersch vertelt over die richtlijn jaarrekening en gaat in op de grondslagen op basis waarvan het parochievermogen wordt bepaald. Het parochiebestuur houdt zicht op de financiële middelen en bewaakt deze door onder meer een behoorlijke administratie en een jaarrekening. Die jaarrekening wordt toegestuurd aan het bisdom en moet door het bisdom worden goedgekeurd. Parochies hebben daarnaast ook een door het bisdom goedgekeurde begroting nodig om uitgaven te doen. “Het is een verantwoordelijkheid van het hele bestuur,” benadrukt hij, “in het bijzonder van de penningmeester, maar niet alleen van de penningmeester.”
Ook geldwerving komt ter sprake in het verhaal van John Bakker en Aureel van Wersch: Kerkbalans, (digitale) collectes, aandacht voor nalatenschappen en mogelijkheden van subsidies.