Donderdag 24 oktober publiceerde paus Franciscus zijn vierde encycliek (rondzendbrief): Dilexit nos (Hij heeft ons liefgehad). Deze encycliek gaat over het Heilig Hart van Jezus. De volledige titel is: “Dilexit Nos - Encycliek over de menselijke en goddelijke liefde van het Hart van Jezus Christus.”

De uitgave van de encycliek valt samen met de herdenking van de 350ste verjaardag van de eerste verschijning van het Heilig Hart van Jezus aan de heilige Margaretha Maria Alacoque in 1673. Op 27 december van dat jaar verscheen Jezus aan de jonge 26-jarige Franse religieuze en vertrouwde haar de missie toe om zijn liefde te verspreiden, in het bijzonder naar de zondaars. Deze verschijningen, die plaatsvonden in het klooster van Paray-le-Monial in Bourgondië, duurden zeventien jaar. Christus toonde zijn hart omringd door vlammen en omringd door een kroon van doornen - als symbool van de wonden die door de menselijke zonde waren toegebracht.

De encycliek is zoals gebruikelijk vernoemd naar de eerste woorden van de tekst. Paus Franciscus: “‘Hij heeft ons liefgehad’, zegt Paulus over Christus (vgl. Romeinen 8, 37), om ons te doen beseffen dat niets ons ooit kan ‘scheiden’ van die liefde (Romeinen 8, 39). […] Zijn open hart is ons voorgegaan en wacht op ons, onvoorwaardelijk, slechts zijn liefde en vriendschap aanbiedend. Want ‘Hij heeft ons eerst liefgehad’ (vgl. 1 Johannes 4, 10).”

Door Jezus “hebben wij de liefde leren kennen die God voor ons heeft, en wij geloven in haar”, citeert de paus 1 Johannes 4, 16. De paus gaat in op de betekenis van het hart vanuit de bijbel en citeert onder meer uit de Hebreeënbrief hoe het woord van God ons in het hart aanspreekt: “Want het woord van God is levend en krachtig. Het is scherper dan een tweesnijdend zwaard en dringt door tot het raakpunt van ziel en geest, van gewrichten en merg. Het ontleedt de bedoelingen en gedachten van de mens (Hebreeën 4, 12).”

“In plaats van oppervlakkige bevredigingen na te jagen en een rol te spelen ten voordele van anderen, zouden we er beter aan doen na te denken over de echt belangrijke vragen in het leven: Waar ben ik naar op zoek? Welke richting wil ik geven aan mijn leven, mijn beslissingen en mijn daden? Waarom en met welk doel ben ik op deze wereld? […] Wie wil ik zijn voor anderen? Wie ben ik voor God? Al deze vragen leiden ons terug naar het hart”, aldus paus Franciscus (nr. 8).

“Het gevoel van waarde van mensen lijkt steeds meer af te hangen van wat ze kunnen vergaren met de macht van het geld”, schrijft de paus over de wereld waarin wij leven (nr. 218). Maar de liefde van Christus is gratis en deze “kan onze wereld een hart geven en de liefde doen herleven daar waar we denken dat het vermogen om lief te hebben definitief verloren is gegaan.”

“Alleen zijn liefde kan een nieuwe mensheid tot stand brengen”, benadrukt de paus tot slot. Hij sluit zijn tekst af met een bede: “Ik vraag onze Heer Jezus Christus om te schenken dat zijn Heilig Hart de stromen van levend water mag blijven voortbrengen, die de pijn die we hebben veroorzaakt kunnen genezen, ons vermogen om anderen lief te hebben en te dienen kunnen versterken, en ons kunnen inspireren om samen te reizen naar een rechtvaardige, solidaire en broederlijke wereld.”

• Lees Dilexit nos via vatican.va (Engels). Aan een Nederlandse vertaling wordt gewerkt.

De encyclieken van paus Franciscus zijn:

1. Lumen fidei (29 juni 2013)
2. Laudato si’ (24 mei 2015)
3. Fratelli tutti (3 oktober 2020)
4. Dilexit nos (24 oktober 2024)