Vanaf 5 tot en met 11 februari vindt in Praag de vergadering van Europese bisschoppenconferenties plaats (CCEE). Vanwege de bisschoppensynode over synodaliteit (“Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio”) is deze vergadering van de CCEE bedoeld als continentale fase voor de bisschoppensynode. De voorzitters van de Europese bisschoppenconferenties werden gevraagd met een delegatie te komen die meereist naar Praag en mensen die online deelnemen.

De CCEE vroeg om een delegatie van drie personen, naast de deelnemende bisschop. Vanuit de Nederlandse kerkprovincie zal de fysieke delegatie bestaan uit mgr. dr. J.H.J. van den Hende, mw. prof. dr. M.C.H. van Dijk - Groeneboer, mw. drs. L.H.A. van Oordt en pater dr. R.J.A. Steenvoorde OP.

Daarnaast werd gevraagd om maximaal tien mensen die online meedoen. De leden van de online delegatie zijn: mw. Sophie van de Boom (bisdom Breda, samen met dhr. Ben Hartmann), dhr. Benno van Croesdijk (bisdom Rotterdam), dhr. Dominicus Kamsma (bisdom Groningen-Leeuwarden), mw. Ellen Kleinpenning (bisdom Den Bosch), mw. Corine van der Loos (bisdom Haarlem-Amsterdam), de zeereerwaarde heer Martin Los pr. (aartsbisdom Utrecht), dhr. Rob Pauls (bisdom Roermond) en dhr. Bart van Dijk (Militair Ordinariaat).

In totaal zijn er 200 deelnemers aanwezig in Praag. De 39 bisschoppenconferenties in Europa hebben elk 4 delegatieleden. Daarnaast zijn er 44 gasten. Online zijn er in totaal bijna 400 deelnemers.

Tijdens de continentale vergadering in Praag zijn er de eerste dagen (6-9 februari) gesprekken met alle Europese delegaties. Het programma bestaat uit korte plenaire presentaties vanuit de landen en uit gesprekken in groepen over de drie vragen die het Secretariaat van de Bisschoppensynode voor de continenten aanreikt. Deze drie vragen gaan over welke ervaringen men herkent in het document voor de continentale fase, wat belangrijke vragen en kwesties zijn voor de Kerk in het eigen werelddeel, wat de belangrijke onderwerpen zouden zijn om te bespreken tijdens de Synodevergadering in oktober 2023. Daarna volgen nog twee vergaderdagen voor de bisschoppen (10-11 februari).

Voorafgaand aan de continentale vergaderingen hebben kardinaal Grech en kardinaal Hollerich een brief geschreven aan bisschoppen wereldwijd. Kardinaal Grech is secretaris-generaal van de synode. Kardinaal Hollerich is algemeen relator. Zij schrijven over de rol van de bisschoppen als “het zichtbare beginsel en fundament van eenheid in hun particuliere Kerken” (Lumen Gentium 23) in relatie tot het synodale proces.

In de brief bakenen zij het onderwerp van de synode af. “Het thema dat paus Franciscus heeft gekozen is helder: ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’”, schrijven zij. “Dit is daarom het enige thema dat we gevraagd zijn om te verkennen in elk van de fases in het proces. Er zijn veel en ook gevarieerde verwachtingen ten aanzien van de synode 2021-2024, maar het is niet de taak van de vergadering om alle issues die in de Kerk worden bediscussieerd te bespreken.” Dit gezegd hebbende, is de taak van de continentale vergadering om aan te geven wat “de prioriteiten, terugkerende thema’s en oproepen tot actie” zouden moeten zijn om over te spreken tijdens de synode in oktober 2023.

De bisschoppensynode werd ingesteld door paus Paulus VI in 1965, op verzoek van de bisschoppen die deelnamen aan het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965). Het Concilie vroeg om de oude praxis van de synodes te herstellen “om zo beter en doeltreffender te kunnen zorgen voor de bloei van het geloof en de instandhouding van het kerkelijke leven in de verschillende kerken, overeenkomstig de eisen van de tijd” (Christus Dominus, 36). In 2015 hield paus Franciscus een toespraak bij gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van de bisschoppensynode. Hij zei daarin: wat vraagt God van de Kerk in het derde millennium? Dat ze samen optrekt in geloof. De paus geeft aan: de wereld waarin wij leven en waarin wij geroepen zijn om lief te hebben en te dienen, die vraagt dat de Kerk samenwerking in alle aspecten van haar zending versterkt.

Lees ook:

• De brief van kardinaal Grech en kardinaal Holllerich aan de bisschoppen
• De website van de CCEE voor de vergadering in Praag
• Download het programma voor de Europese synodale continentale vergadering

Op verzoek van paus Franciscus krijgt deze bisschoppensynode vorm als een proces. Dat proces begon met gesprekken in de bisdommen. Deze ‘diocesane fase’ startte op 17 oktober 2021, nadat de bisdommen hiervoor begin september de documenten hadden ontvangen. Per land werd teruggekoppeld aan het Secretariaat van de Bisschoppensynode via een nationale synthese die uiterlijk 15 augustus 2022 moest zijn toegestuurd. Daarna maakte het Secretariaat een document voor de continentale fase. Dat verscheen op 24 oktober 2022 met als titel “Vergroot de ruimte van uw tent” (Jesaja 54, 2) en werd verstuurd aan bisschoppen wereldwijd om opnieuw met mensen over in gesprek te gaan met het oog op het continentale gesprek. Na de continentale fase volgen bijeenkomsten van bisschoppen in Rome in oktober 2023 en in oktober 2024.