“Om de drie jaar komt een delegatie van bisschoppen uit de hele wereld in Rome samen rond de paus tijdens een zogeheten ‘Gewone Bisschoppensynode’.” Op 11 juni geeft bisschop Van den Hende een korte uitleg bij het fenomeen van de synode. De jongeren en de bisschop zijn in Rotterdam bij elkaar om te spreken over de aanstaande bisschoppensynode over ‘Jongeren, het geloof en de onderscheiding van de roeping’ (oktober 2018). Ze vieren de eucharistie in de HH. Laurentius en Elisabeth Kathedraal en gaan daarna in gesprek.

’Synode’ wil zeggen: samen op weg. Een bisschoppensynode is een samen op weg zijn van bisschoppen en paus Franciscus. Omdat de komende synode gaat over de jongeren en hun roeping, heeft de paus speciaal ook jongeren uitgenodigd om zich te buigen over de vragen die een rol spelen bij deze synode. Medewerker jongerenpastoraat Fredi Hagedoorn heeft daar een werkvorm voor. Maar eerst licht de bisschop het ontstaan en het functioneren van de bisschoppensynode toe.

Het gebruik om driejaarlijks met bisschoppen uit de hele wereld in een bisschoppensynode rond de paus samen te komen, ontstond in het verlengde van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965). De eerste drie synodes waren bedoeld om het Tweede Vaticaans Concilie te implementeren. Daarna kwam een veelheid van onderwerpen aan bod. Mgr. Van den Hende nam zelf deel aan de synode over het Woord van God (2008).

Bij de synode in 2018 over de jongeren zullen een kleine vierhonderd bisschoppen samenkomen. Nederland vaardigt één bisschop af. Grotere landen sturen meer bisschoppen. Er is een speciale zaal bij de audiëntiehal naast de Sint Pieter gebouwd, waar je met vierhonderd bisschoppen kunt zitten. Elke bisschop houdt een inleiding van 5 minuten, die simultaan vertaald wordt, en er zijn inleidingen door deskundigen. De week erna volgen gesprekken in taalgroepen. Daarna wordt gestemd over adviezen aan de paus. Na afloop en op basis van alle besprekingen schrijft de paus een brief (exhortatie). “Je wordt drie weken echt flink bezig gehouden”, vertelt de bisschop.

Fredi Hagedoorn leidt daarna de eerste vraag in. “De paus heeft gezegd in het Voorbereidende Document dat de Kerk naar jongeren wil luisteren. Dan is het goed dat we ook iets zeggen.” De eerste vraag is: hoe zijn jongeren in deze tijd? Een van de dingen die worden genoemd, is “druk”. Jongeren zijn heel druk met veel activiteiten en hebben veel mogelijkheden. Maar ook: je moet snel studeren, via social media laten zien waar je bent en hoe leuk je het hebt. “We hebben overal 4G en wifi. Het is eigen aan jongeren om bevestiging te zoeken en die komt op Facebook.”

“Hoe is de wereld van vandaag? Wat zijn kansen en bedreigingen?” is de tweede vraag. Het verschil met elders is dat jongeren in Nederland redelijk onafhankelijk zijn van familie. Je kiest je vrienden, bent vrij om keuzes te maken, dingen te onderzoeken en zo je eigen mening te vormen. Kansen biedt het goede Nederlandse onderwijsstelsel. Een bedreiging die de jongeren noemen is de generatiekloof: hoeveel ruimte is er voor jongeren? Daarmee sluiten ze aan bij een vraag die Rome specifiek aan de jongeren in Europa stelt, namelijk: “Op welke niveaus functioneren de relaties tussen de generaties nog? Als zij niet meer functioneren, hoe kunnen zij gereactiveerd worden?” De continuïteit van de generaties is duidelijk een punt waarover de bisschoppensynode meer zal spreken.

De derde vraag gaat over de Kerk en jongeren. Wat kan de Kerk voor jongeren betekenen en wat kan de bijdrage van jongeren zijn? Fredi: “De paus legt uit hoe je roeping kunt onderscheiden en hij heeft een opdracht voor werkers in de Kerk om jongeren daarbij te helpen.” De jongeren zien daar wel een uitdaging. Zoals een van hen zegt: “Je moet voldoende momenten van rust en stilte nemen om te onderscheiden wat je roeping is. Wat voordat je wat kunt doen moet je weten wat je moet doen.”

Op maandag 12 juni vindt een extra taakveldoverleg plaats. Daarin ontvangen pastorale beroepskrachten met de taakvelden leren en jongeren een inleiding over Voorbereidende Document bij de synode. Fredi Hagedoorn geeft de inleiding samen met Bep Willers, medewerker leren. Het document beschrijft allereerst de leefwereld van jongeren wereldwijd, gaat vervolgens in op de stappen die horen bij het onderscheiden van een roeping. Ten slotte geeft het document aanwijzingen voor pastoraat rond onderscheiding. De beroepskrachten waarderen de toelichting, zodat zij de inhoud kunnen bespreken met jongeren en begeleiders van jongerengroepen. Er worden onderling suggesties uitgewisseld om in de periode van de synode specifieke aandacht te geven aan jongeren in parochies. “Het was een vruchtbare en inspirerende bijeenkomst”, aldus Fredi.