Op zondag 27 april kwamen bijna 200 pelgrims uit het bisdom Rotterdam aan in Rome. Ze nemen deel aan de landelijke bedevaart vanwege het Heilig Jaar. In totaal zijn er ruim 1.100 bedevaartgangers uit alle Nederlandse bisdommen. Onder de pelgrims is ook bisschop Van den Hende. Vanuit Rome vertelt hij in het Geloofsgesprek op NPO2 over het afscheid van paus Franciscus, van wie de uitvaart plaatsvond op zaterdag 26 april, en de start van de bedevaart.

Met Pasen sprak de paus nog de zegen ‘Urbi et Orbi’ (voor stad en wereld) uit. De dag daarna overleed hij. Rond zijn overlijden is daarom veel gesproken over het paasgeloof van de Kerk. Interviewer Stijn Fens vraagt de bisschop daarnaar in het Geloofsgesprek. “Het paasgeloof is het fundament van ons geloof: de verrijzenis van de Heer”, zegt de bisschop. “Dat Jezus leeft, dat zijn leven sterker is dan de dood en de liefde groter is dan het kwaad van mensen. Dat is het fundament waar ons geloof haar vreugde aan ontleent.”

In de homilie bij de uitvaart van de paus preekte kardinaal Re over het eeuwig leven en de hoop dat paus Franciscus nu bij God is. Bisschop Van den Hende: “Daarmee wordt tot uitdrukking gebracht de eenheid van de Kerk op aarde en de Kerk in het leven bij God. Dat is één gemeenschap. Dat betekent dat wij de voorspraak kunnen vragen van mensen die gestorven zijn, met name de heiligen. En andersom hopen wij dat er solidariteit blijft tussen de mensen hier op aarde die nog onderweg zijn op hun ‘pelgrimstocht van hoop’ en de mensen die reeds bij God zijn of daarnaar op weg zijn in voorbereiding om de Heer uiteindelijk te ontmoeten.”

Toen de bisschop het nieuws hoorde van het overlijden van de paus, was hij onderweg naar Groningen voor een bezoek aan zijn moeder. Maar omdat er een persontmoeting was voorzien in Utrecht maakte hij rechtsomkeer. Bij die persontmoeting sprak de bisschop onder meer over de betekenis van paus Paulus VI.

“Dat is omdat paus Franciscus ons als bisschoppen bij het ad limina bezoek in 2013, de paus was toen net dat jaar verkozen, vertelde dat hij erg schatplichtig was aan paus Paulus VI, die paus was toen hij studeerde als jonge pater eind jaren ’60”, zegt de bisschop. “Paus Paulus VI, paus van 1963 tot 1978, is voor veel mensen niet meer zo bekend. Hij was voor paus Franciscus een leermeester, waar het gaat om dialoog in de Kerk, de dialoog met andere christenen en met de hele wereld, waar het gaat om samen op weg gaan als Kerk, en waar het ook gaat om de verkondiging, het verspreiden van de blijde boodschap van Jezus als primaire opdracht.”

De bisschop herinnert zich de paus als een hartelijke man. “Bij het tweede ad limina bezoek dat we als Nederlandse bisschoppen hadden in 2022, zei hij: de nabijheid is belangrijk. De nabijheid aan God in je gebed, de nabijheid aan je broeders in het bisschopsambt, de nabijheid aan je priesters die in de parochies het evangelie moeten verkondigen, en de nabijheid aan de gelovigen en alle mensen van goede wil.”

“Ik heb dat heel bijzonder in zijn persoon zien gebeuren en het is iets wat ons allemaal ook als een opdracht gegeven is. Want dat is nodig voor de gemeenschap van de Kerk, die betrekkingen heeft van liefde. We zijn als Kerk een ‘netwerk van liefde’ om, nogmaals paus Paulus VI citerend, een beschaving van liefde in deze wereld op te richten. Een beschaving van liefde gaat over gastvrijheid en solidariteit vanuit ons geloof, over de waardigheid van het leven en de zorg voor mensen in nood. Dat is heel centraal geweest in het programma van paus Franciscus.”

Deze zondag 27 april komen de Nederlandse pelgrims aan in Rome. Bisschop Van den Hende: “Veel mensen hebben zich aangemeld voor deze landelijke Romebedevaart in het Heilig Jaar. Aangezien de paus al een paar maanden ziek was en ook enkele weken in het ziekenhuis verbleef, begonnen we er stilletjes rekening mee te houden dat we hem niet zouden zien. Het maakt natuurlijk wel verschil of je de paus niet ziet of hoort spreken omdat hij in het ziekenhuis ligt of omdat hij gestorven is. Maar misschien dat hij nu wel meer intens een rol speelt in ons gebed. Als we deze week op woensdag de eucharistie vieren in de basiliek van Santa Maria Maggiore, weten we: hier is paus Franciscus begraven die het Heilig Jaar heeft geïnitieerd met als thema ‘pelgrims van hoop’. En dan kunnen we bidden dat hij die hoop vervuld mag zien in het eeuwig leven.”

Gevraagd naar wat de bisschop hoopt van een nieuwe paus, die paus Franciscus zal opvolgen, zegt de bisschop: “Ik hoop dat het iemand is die de kracht heeft om het zware ambt te dragen van bisschop van Rome en paus, en dat hij de kracht, de vreugde en het geloof heeft om de nabijheid voor zo’n grote Wereldkerk in zijn eigen persoon gestalte te geven.”