Hoe kunnen we ons oefenen in de hoop?
In zijn catechese op maandagochtend sprak de bisschop over de christelijke hoop
Foto’s: Bisdom Rotterdam
Op maandag 28 april begon het bedevaartprogramma van de Rotterdamse pelgrims die in Rome zijn met een catechese van bisschop Van den Hende. De bisschop sprak over de christelijke hoop. Bij deze catechese sloten ook pelgrims van de bisdommen Groningen-Leeuwarden en Haarlem-Amsterdam aan, met wie de Rotterdamse pelgrims na de catechese samen de eucharistie vierden.
In zijn catechese werkt de bisschop het thema van de bedevaart in het Heilig Jaar uit: pelgrims van hoop. “Wij mogen deze week op bedevaart oefenen in de hoop die Christus is,” zegt de bisschop. “Dat betekent dat we de tekens van de hoop mogen zien waar mensen leven en aan het werk zijn in kracht van de Geest om het goede te doen, ook al lijkt het zinloos of slechts een druppel op de gloeiende plaat, maar het is het goede werk van Christus zelf.”
“Paus Franciscus heeft voor het Heilig Jaar gezegd dat wij opnieuw de hoop van Christus in ons hart moeten sluiten, maar ook dat we de hoop van Christus met elkaar moeten delen, net als ons geloof. Dat mag je eigenlijk niet voor jezelf houden, al zijn we dat misschien in onze Nederlandse samenleving inmiddels wel zo gewend”, vervolgt de bisschop.
“Het zou goed zijn als wij in staat zijn om ook zelf een teken van hoop te worden. Een teken van hoop ben je niet van de ene dag op de andere. Er is ook geen cursus voor, in geen enkel bisdom”, zegt de bisschop. “Om als leerlingen van Christus een teken van hoop te kunnen zijn, zijn drie dingen belangrijk. (1) Dat je trouw blijft aan het gebed en aan het vieren van de sacramenten. (2) Dat je je durft te verdiepen in het geloof onder andere om ervan te kunnen vertellen en getuigen. (3) Dat je je hart laat spreken als het gaat om naastenliefde en caritas. Kortom: de drievoudige zending van de Kerk, waar we allemaal een deel van mogen oppakken: het vieren (liturgie), het leren (in catechese en verkondiging het geloof ontvangen en verspreiden) en caritas en diaconie (dienen van de ander in de naam van Jezus).”
“De paus zegt: als je de hoop ontvangt die Christus is, als je zelf in staat bent om een teken van hoop te zijn van binnenuit in de kracht van de Geest, wat zou het dan goed zijn dat je ook nog een beweging van hoop op gang zou brengen”, vervolgt de bisschop. De bisschop geeft aan welke bewegingen van hoop de paus noemt in zijn bul voor het Heilig Jaar: een beweging van hoop naar de zieken, naar jongeren en ouderen die eenzaam zijn, naar vluchtelingen en vreemden, en naar armen. “Het gaat er om als christenen werkelijk een teken van hoop te zijn en ook in de naam van de Heer die hoop te verspreiden.”
Daarna gaat de bisschop in op de vraag of je je kunt oefenen in de hoop. In de encycliek Spe salvi schreef paus Benedictus XVI daarover. Bisschop Van den Hende: “Paus Benedictus XVI noemt drie manieren om de hoop in te oefenen. Op de eerste plaats, dat zal u niet vreemd in de oren klinken, door steeds opnieuw te bidden. Het gesprek met God, dat maakt ons hart open en als het maar op een kiertje staat, zal God in het gebed ons hart verder open maken. […] Hoe oefenen wij de hoop die vaak onder druk staat en die Christus is? Paus Benedictus zegt door allereerst te blijven bidden en zo je hart te openen voor God en voor je naasten en dan niet alleen ontvankelijk te zijn voor de hoop, maar ook een instrument van hoop te kunnen worden.”
“Ook de tweede manier om de hoop te oefenen, zegt paus Benedictus, is heel belangrijk en vele heiligen hebben het ook gedaan. Dat is namelijk door mee te werken met het Koninkrijk van God”, vervolgt de bisschop. “Wij kunnen aan de groei van het Koninkrijk van God meewerken, zoals vele heiligen gedaan hebben door eindeloze liefde voor de naaste, door getuigenis af te leggen van je geloof aan mensen die vragen stellen en ook door werkelijk te blijven bidden en te vieren.”
“In de derde plaats kunnen we volgens paus Benedictus oefenen in hoop door onze voorbereiding op het laatste Oordeel”, zegt de bisschop tot slot. “Dat perspectief van het oordeel schrikt ons misschien vaak af, maar laat het niet tot uitstel leiden. Denk nu al elke dag na over je geweten, over de hoop die in je leeft en hoe Gods rechtvaardigheid veel in ons hart kan rechtzetten. En dat Gods rechtvaardigheid altijd hand in hand gaat met zijn barmhartigheid.”
Aansluitend vieren de pelgrims de eucharistie in de Friezenkerk. Mgr. Hendriks, de bisschop van Haarlem-Amsterdam, is hoofdcelebrant en verzorgt de homilie. De diocesaan administrator van Groningen-Leeuwarden, Mgr. Wellen, verzorgt het openingswoord en concelebreert met de bisschoppen en de andere aanwezige priesters. De celebranten dragen vanwege de paastijd de kleur wit in de liturgie en de gebeden en prefatie zijn genomen uit het misformulier voor het Heilig Jaar.
Een bijzonder moment is het aandragen van de doorzichtige box met de honderden gebedskaarten uit het bisdom Rotterdam. In het kader van hoopvol gebed hebben veel mensen uit het bisdom die niet zelf de reis naar Rome kunnen maken, de uitnodiging van de bisschop beantwoord om hun gebeden en intenties mee op reis te geven. Deze krijgen een plaats bij het altaar van de Friezenkerk in de viering van de eucharistie, op loopafstand van het graf van de apostel Petrus in de Sint Pieter.
In de middag bezoeken de Rotterdamse pelgrims de basiliek Sint Jan van Lateranen. Dit is een van de vier basilieken waar in het Heilig Jaar een heilige deur is geopend. Deze aartsbasiliek wordt in Rome “de moeder van alle kerken” genoemd, want het is de kathedrale kerk van het bisdom Rome waar de bisschopszetel van de paus als bisschop van Rome te vinden is.
Pelgrims uit Rotterdam bidden het Onze Vader, een Weesgegroet en het Eer aan God voor de heilige deur van de Sint Jan van Lateranen.
De bisschopszetel in de Sint Jan van Lateranen. De paus is de bisschop van Rome.