Deze week ontvingen parochiebestuurders de nieuwsbrief van het economaat. In het decembernummer is onder meer aandacht voor: kerken en de veiligheid in en rond het kerkgebouw, energiebesparing en verduurzaming, en het bisdom en beleggingen.

De veiligheid in en rond het kerkgebouw

In verband met een verhoogd dreigingsniveau heeft het Interkerkelijke Contact in Overheidszaken (CIO) contact gehad met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding. Er is geen concrete dreiging voor kerken, wel is er sprake van een verhoogde algemene dreiging van mogelijke aanslagen. Mede om die reden brengt CIO de factsheet Kerk en veiligheid opnieuw onder de aandacht.

Het is verstandig als parochies - afhankelijk van de plaatselijke situatie - maatregelen treffen die de veiligheid van de parochie vergroten. Voortdurend moet daarin de balans worden gezocht tussen vertrouwen en verantwoordelijkheid nemen, tussen gastvrijheid en waakzaamheid. Vooral rond drukbezochte kerkdiensten, zoals rond Kerstmis, is het raadzaam om te denken aan een welkomstcomité dat bij de ingang in het oog springende situaties kan herkennen. In het geval van vragen over de lokale veiligheidssituatie is het advies om contact op te nemen met burgemeester en/of politie.

Belangrijk is dat parochies binnen het kerkbestuur iemand verantwoordelijk maken voor het thema veiligheid. Deze persoon is er verantwoordelijk voor dat het thema veiligheid in het vizier blijft. Hij of zij maakt een inventarisatie van mogelijke bedreigingen en risico’s. Denk aan de zwakke plekken van het kerkgebouw en/of hiaten in organisatorische processen. Eventueel kunnen er alvast eenvoudige maatregelen getroffen worden, zoals het plaatsen van bewakingscamera’s en/of een noodknop waarmee hulpdiensten worden gealarmeerd. Het is goed als het onderwerp Veiligheid regelmatig terugkomt op de agenda van het kerkbestuur.

• Download de factsheet Kerk en Veiligheid via rkkerk.nl

Energiebesparing en verduurzaming

Eigenaren van maatschappelijk vastgoed kunnen gratis advies en ondersteuning krijgen bij het verduurzamen van hun gebouwen. Hier vallen ook kerken onder. De ondersteuning is beschikbaar vanuit de regeling ontzorgingsprogramma’s maatschappelijk vastgoed Zuid-Holland. Via dit programma helpen technische en financiële experts bij het maken van afwegingen en wordt advies gegeven over slimme stappen die gezet kunnen worden. Het ontzorgingsprogramma is gratis voor kleine vastgoedeigenaren met maximaal tien gebouwen in eigendom.

• Meer informatie hierover is te vinden op de website van de Provincie Zuid-Holland: Verduurzaming Maatschappelijk vastgoed

Het bisdom en beleggingen

Het eind van het kalenderjaar is een moment om de rekening op te maken. Eerder dit jaar is het financiële overzicht van het bisdom, zoals dat is opgenomen op de ANBI-publicatie site, overgenomen in het Beleidsverslag 2022. Ook beleggingen maken onderdeel uit van de financiën van het bisdom. Het bisdom constateert dat de beleggingen in 2022 over de hele lijn van de markt een zekere waardevermindering hebben laten zien.

Naar aanleiding hiervan geeft het economaat meer informatie over de situatie van de beleggingen van het bisdom, mede met het oog op een zorgvuldig beleggingsbeleid in de parochies en caritasinstellingen en alle overige kerkelijke instellingen. Het bisdom brengt daarbij ook het beleggingsstatuut en de beleggingsrichtlijn opnieuw onder de aandacht. Deze gelden voor het bisdom, voor parochies en caritasinstellingen en overige kerkelijke instellingen.

Is het al even geleden dat u deze documenten heeft gelezen, sla ze er dan nog eens op na. In de beleggingsrichtlijn staat bijvoorbeeld dat in het algemeen geldt als richtlijn om niet te beleggen in ondernemingen waarvan de activiteiten in strijd zijn met maatschappelijke opvattingen. Maatschappelijke opvattingen kunnen in de loop van de tijd ook veranderen. Daarom is het goed zorgvuldig naar uw beleggingsportefeuille te kijken.

Door op een zorgvuldige manier naar beleggingen te kijken, kunt u als kerkelijke instelling ook positief bepaalde zaken ondersteunen. Binnen de sociale leer van de R.-K. Kerk zijn duurzaamheid en ecologie belangrijke thema’s, dit ook tegen de achtergrond van de pauselijke encycliek Laudato Si’. Voor het bisdom geldt dat vanuit die invalshoek en voor zover passend binnen het risicoprofiel van de portefeuille, wordt geïnvesteerd in instrumenten van bedrijven en instellingen die positief bijdragen aan geselecteerde duurzaamheidsdoelen (thema’s) van de Verenigde Naties: ‘armoedebestrijding’, ‘zorg voor leven op het land’ en ‘leven in het water’.

Het risicoprofiel dat het bisdom hanteert heet “gematigd defensief”. (Voor de volledigheid, er zijn vijf risicoprofielen: 1. defensief, 2. gematigd defensief, 3. gebalanceerd, 4. gematigd offensief, 5. offensief.) Het bisdom heeft een “actief beleggingsbeleid”. Dit betekent in de gebruikelijke beleggingstermen dat het bisdom op basis van advies van de bank zelf als opdrachtgever beslist en zelf verantwoordelijk blijft. De bank waarmee het bisdom Rotterdam samenwerkt is Insinger Gilissen te Den Haag.

Van beleggingen wordt via rapportages van deze vermogensbeheerder nagegaan of die op de gekozen thema’s via impact rapportages hun beleid en voortgang rapporteren en geen significante schade veroorzaken. Bedrijven en instellingen die de tien principes van de UN Global Compact van de Verenigde Naties over een periode van drie jaar hebben geschonden worden uitgesloten.

Bisdom Rotterdam is beperkt in het beïnvloeden van uitkomsten via engagement, beleid en vervolgkeuzes daarbinnen. Via keuzes kan wel duidelijk worden gemaakt waar het bisdom voor staat. In de belegginsrichtlijn staat overigens ook dat het niet is toegestaan te beleggen in bepaalde bedrijfstakken of activiteiten, zoals controversiële wapens, stoomkolen, tabak, gokken, alcohol, pornografie of genetisch gemodificeerde organismen.

Het boekjaar van 2022 was in velerlei opzichten een moeilijk en complex beleggingsjaar. Dat heeft voor Bisdom Rotterdam geleid tot een ongerealiseerd beleggingsverlies, dat overigens in het geschetste referentiekader binnen aanvaardbare bandbreedtes is gebleven. Met een verlies binnen de 10-15% heeft een gemiddelde (kerkelijke) instelling het ‘goed’ gedaan. In 2023 zien we overigens een bemoedigend herstel.

• Beleggingsstatuut
  
• Beleggingsrichtlijn
  
• Beleidsverslag
  
• ANBI publicatiesite